İslâm dininin görkemli ve önemli programlarından birisi "cemaat namazı"dır.
Cemaat namazı, Müslümanların vahdetinin tecellisi ve onların
akşam-sabah bir araya toplanmasını sağlayan bir ibadettir. Hadislerde cemaat
namazına katılmak için birçok sevaplar sayılmış, cemaata katılanların sayısı on
kişiyi geçtiğinde namazın sevabının sayılmayacak kadar fazla olduğu
vurgulanmıştır.
Örneğin, bir hadiste şöyle yer almıştır: "Cemaat
imamına bir kişi uyarsa, kılınan her rekâtın sevabı yüz elli namaza denktir.
Eğer iki kişi uyarsa, her rekâtın altı yüz namaz kadar sevabı vardır. Uyanların
sayısı on kişiye ulaşıncaya kadar namazın sevabı da artar. Sayıları onu geçince,
gökler kağıt, denizler mürekkep, ağaçlar kalem, cinler, insanlar ve melekler de
yazıcı olsalar, bir rekâtın sevabını yazmaya güç yetiremezler."
İlmihâl kitaplarında cemaat namazının ehemmiyetini ortaya koyan
birçok hükümlerle karşılaşmaktayız. Onlardan bazıları şöyledir:
1-
Cemaat namazına katılmak, herkes için ve özellikle camiye komşu olanlar için
müstehaptır.
2-
İnsana bir mazereti olmaksızın namazını cemaatle kılmaması yakışmaz.
3-
Önemsemeyerek cemaat namazına katılmamak caiz değildir.
4-
İnsanın, namazını cemaatla kılmak için beklemesi müstehaptır.
5-
Cemaat namazı, ilk vaktinde kılınmasa bile, ilk vaktinde münferit ve tek kılınan
namazdan daha üstündür.
6-
Kısa kılınan cemaat namazı, uzatılarak kılınan münferit namazdan daha üstündür.
7-
Namazını tek başına kılmış olan kimsenin, cemaat namazı kılındığı takdirde
namazını tekrar cemaatle kılması müstehaptır.
Bütün bu hükümler, cemaat namazının ne denli önemli olduğunu ortaya koymaktadır.
Dolayısıyla, Müslümanların her günkü bu toplantısından ayrılmamaya ve onun
sevabından mahrum olmamaya çalışalım.
1-
Cemaat namazında, namazı doğru olarak bilen takvalı bir kişi cemaatın imamı
olmak üzere cemaatin önüne geçip herkesten önce namaza başlar; diğerleri de
namazda ona uyarlar.
2-
Cemaat namazı kılınması için gerekli olan en az sayı, biri imam ve diğeri ise
muktedi olmak üzere iki kişidir.
3-
Birinci ve ikinci rekâtta imam Fatiha ve Kur'an surelerinden herhangi birini tam
okuduğunda imama uyanlar Fatiha ve o sureyi okumamalıdırlar; bu esnada imama
uyanlar sadece imamı dinlerler; fakat namazın diğer amellerini zikirleriyle
birlikte kendileri yerine getirirler.
4-
Namazda imama uyan kişi imamdan önce namaza başlamamalı, rükû ve secde gibi
namazın amellerini imamdan önce yerine getirmemelidir.
5-
İmama uyan kişi imamdan önde durmamalı, biraz geride durmalıdır.
6-
İmamla imama uyanlar ve saflar arasındaki mesafe haddinden fazla olmamalıdır.
7- Cemaat namazı için ezan ve ikamet okunmuş ise, muktedinin ezan ve ikamet okuması müstehap değildir.